Zihinsel engelli çocuğa sahip aileler, psiko-sosyal ve sosyo-ekonomik odaklı birçok sorun yaşayabilmektedir. Beklenenden farklı bir çocuğa sahip olmak, aileye bağımlılık, çocuğu kabullenememe, suçluluk duyma, ömür boyu bakım ve ekonomik kaygılar bu ailelerde çeşitli sorunlara neden olabilmektedir. Bu araştırma, ülkemizde zihinsel engelli çocuğa sahip annelerin, engelli çocuklarını yetiştirirken yaşadığı sorunların neler olduğunu belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Veriler, ülkemizde Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK)’nun denetiminde hizmet veren toplam 271 özel rehabilitasyon merkezinden hizmet alan toplam 2688 anneden toplanmıştır. Araştırmada, annelerin büyük bir kısmının; evli (%95,2), ilkokul mezunu olduğu (%53,3); 30- 49 yaş döneminde olduğu (%69,9), çocuğun engelli oluş nedeni olarak hamilelik döneminde yaşanılan sorunları (%14,78) belirttiği, çocuklarının engelini kabul etmediği (%61,8), çocuklarının engelli oluşunda kendilerini suçlu hissetmediği (%65,2), engelli çocuklarıyla ilgilenirken psikolojik sıkıntıya düştüğü (%78,8), bu sorunları en çok eşleriyle paylaştığı (%35,8), ailenin elde ettiği gelir ortalamasının 0-300 milyon arasında değiştiği (%37,5) ve çocuğun masraflarını karşılamada ekonomik anlamda güçlükler yaşadığı (%52,5) belirlenmiştir. Araştırmada, zihinsel engelli çocuğunu yetiştirirken annelerin psikolojik ve ekonomik odaklı sorunları daha fazla yaşadığı belirlenmiştir. Ailelerin yaşadığı bu sorunların çözümü için sosyal hizmet ve sosyal yardım odaklı hizmet modellerinin ivedilikle harekete geçirilmesi gerekmektedir.
Families with mentally retarded children can suffer many psycho-social and socio-economic problems. Factors such as having an exceptional child, dependency on the family, the feeling of guilt, lifelong care, and economic worries may cause various problems among these families. The goal of the research is to determine what kind of problems the mothers with mentally retarded children in our country suffer while rearing those children. In this research the survey model is used. Data were collected from a total of 2688 mothers who receive service from 132 Special Education and Rehabilitation Centers under the control of Social Services and Child Protection Agency (SSCPA). The following were found as the result of the study: Great majority of the mothers are married (95,2%); are primary school graduates (53,3%); are between the ages 30-49 (69,9 %); they think that the problems they had in pregnancy were the reasons for their children being retarded (14,78%), they do not accept the handicap of their children (61,8%); they do not feel themselves guilty about their children being retarded (65,2%); they suffer psychological disstress while taking care of their retarded children (78,8%); their spouses always support them (35,8%); the average income of the families varies between 0-300 million TL [0-204 $] (37,5%); they have economic difficulties in meeting the child’s expenditures (52,5%). It was determined in the study that the mothers face psychological and economic problems at most while rearing the mentally retarded child. To solve the families’ problems it is required to mobilise social service and social assistance oriented service models.
